همه چیز راجع به افتادگی مثانه در زنان

افتادگی مثانه چیست؟

پرولاپس یا افتادگی قدامی مثانه، که با نام سیستوسل شناخته می‌شود، هنگامی که بافت حمایتی بین مثانه و دیواره واژن در خانم‌ها ضعیف و کشیده شود، اتفاق می‌افتد و منجر به بیرون زدگی مثانه به داخل واژن می‌شود. این نوع بیرون زدگی را پرولاپس مثانه نیز می‌گویند.

کشیدگی عضلات حمایت کننده‌‌ی ارگان‌های داخلی لگن ممکن است منجر به افتادگی قدامی شود. علل کشیدگی عضلات می‌تواند شامل زایمان طبیعی یا همراه با یبوست مزمن، سرفه شدید یا بلند کردن اجسام سنگین باشد. همچنین افتادگی قدامی پس از یائسگی، هنگامی که سطح استروژن کاهش می‌یابد، باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود.

هنگامی که بافت حمایتی بین مثانه و دیواره واژن در خانم‌ها ضعیف و کشیده شود، پرولاپس یا افتادگی قدامی مثانه اتفاق می‌افتد و منجر به بیرون زدگی مثانه به داخل واژن می‌شود.

درمان غیر جراحی اغلب در درمان افتادگی‌های خفیف تا متوسط مؤثر است؛ اما در موارد شدید با عمل جراحی، واژن و سایر ارگان‌های موجود در لگن را در محل مناسب قرار می‌دهند.

افتادگی خفیف یا درجه 1 زمانی است که مثانه به اندازه‌‌ی کم به سمت واژن برآمده شده است. در افتادگی درجه 2، برآمدگی مثانه به دهانه‌‌ی واژن می‌رسد و افتادگی درجه 3 که پیشرفته ترین نوع است، زمانی که مثانه از دهانه واژن خارج می‌شود، رخ می‌دهد.1

علائم افتادگی مثانه

اولین علامتی که معمولا زنان مبتلا به افتادگی مثانه متوجه آن می‌شوند، وجود بافتی در واژن است که بسیاری از زنان می‌گویند چیزی شبیه به توپ است.

سایر نشانه های افتادگی مثانه عبارتند از:

احساس ناراحتی یا درد در ناحیه‌ی لگن؛

بیرون زدن بافت از واژن (این بافت ممکن است دردناک باشد و خونریزی کند)؛

اِشکال در ادرار کردن؛

وجود این احساس که مثانه بلافاصله پس از دفع ادرار، کاملا خالی نمی‌شود (دفع ادرار ناقص)؛

بی‌اختیاری استرسی (نشت ادرار درهنگام عطسه، سرفه یا فشار بر مثانه)؛

عفونت مثانه به‌صورت مکرر؛

مقاربت دردناک (دیسپارونیا)؛

کمردرد.

برخی از زنان ممکن است علائم افتادگی مثانه‌ی خفیف (درجه‌ی ۱) را تجربه نکنند یا متوجه‌ آن نشوند.2
 

علت افتادگی مثانه یا سیستوسل

عوامل زیر معمولا با ایجاد افتادگی مثانه مرتبط هستند:
 

۱. زایمان

این متداول‌ترین علت افتادگی مثانه است. روند زایمان طبیعی، فشار زیادی را بر بافت‌ها و عضلات واژن که از مثانه‌ پشتیبانی می‌کنند، وارد می‌کند.
 

۲. یائسگی

استروژن، هورمونی است که به حفظ قدرت و سلامت عضلات واژن کمک می‌کند. این هورمون پس از یائسگی به میزان بسیار کمتری ترشح می‌شود.
 

۳. اعمال فشار بر مثانه

بلند کردن اجسام سنگین، زور زدن هنگام اجابت مزاج، داشتن یک بیماری طولانی‌مدت که با سرفه همراه است یا ابتلا به یبوست مزمن، ممکن است به عضلات کف لگن آسیب برسانند.2
 

پیشگیری از افتادگی مثانه

دکتر امامی افزایش آگاهی زنان در ارتباط با مشکلات و اختلالات کف لگن از جمله افتادگی مثانه را در پیشگیری از مشکلات لگن برای خانم‌ها بسیار مهم می‌داند و بر ضرورت توجه آن توسط مسئولان به‌عنوان یکی از سیاست‌های بهداشتی در جامعه تأکید می‌کند.

این جراح کلیه، مجاری ادراری و تناسلی بهترین زمان آغاز مراقبت از سلامت مثانه توسط زنان را بعد از بلوغ و داشتن رابطه جنسی می‌داند و می‌گوید: تمامی زنان باید نسبت به آناتومی لگن آشنایی پیدا کنند. زیرا رعایت بعضی از نکات ساده از سنین جوانی و نوجوانی می‌تواند باعث بهبود عملکردهای مرتبط با احشاء لگن از قبیل عملکرد درست مثانه، وجود رابطه جنسی مناسب و کارکرد درست دستگاه گوارش تحتانی شود.

کنترل وزن، جلوگیری از چاقی مفرط، انجام ورزش‌های متناسب با جنسیت زن، جلوگیری از یبوست‌های مزمن و پرهیز از کارهای بسیار سنگین که همراه با افزایش فشار داخل شکم باشد، از موارد پیشگیری کننده در افتادگی مثانه است.3

افتادگی مثانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک می‌تواند افتادگی درجه 2 و درجه 3 را بر اساس علائم و انجام معاینات بالینی واژن تشخیص دهد، زیرا قسمت افتاده‌‌ی مثانه قابل مشاهده است. آزمایش‌های دیگر ممکن است برای یافتن یا رد مشکلات در سایر قسمت‌های دستگاه ادراری مورد نیاز باشد.1
 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

افتادگی شدید مثانه می‌تواند آزاردهنده باشد که باعث عدم تخلیه‌‌ی کامل مثانه و در نتیجه عفونت می‌شود؛ بنابراین در صورت بروز هرگونه علائم آزاردهنده به پزشک مراجعه نمایید.1
 

درمان افتادگی مثانه

درمان افتادگی مثانه بستگی به شدت سیستوسل و احتمال وجود علائم در زن، دارد. در صورتی که افتادگی مثانه‌ی زن باعث ناراحتی وی نباشد، ممکن است پزشک توصیه کند که تنها از بلند کردن اجسام سنگین و فشار آوردن به خود که می‌تواند باعث بدتر شدن افتادگی مثانه شود، پرهیز کند. اگر زن علائمی داشته باشد که وی را آزار می دهد و به دنبال درمان است، ممکن است پزشک درمان‌های زیر را پیشنهاد کند:
 

ورزش‌های عضله لگن

ورزش‌های کگل یا کف لگن شامل تقویت عضلات کف لگنی است. عضلات کف لگنی قوی اندام‌های لگن را بطور موثرتری در جای خود نگه می‌دارند. برای انجام ورزش‌های کگل نیازی به تجهیزات خاصی نمی‌باشد. این ورزش‌ها شامل سفت کردن و رها کردن عضلاتی است که اندام‌های لگنی را نگه می‌دارند. پزشک می‌تواند با آموزش صحیح تکنیک‌های این ورزش به بیمار کمک کند.
 

شیاف واژینال

شیاف واژینال یک وسیله پزشکی کوچک و سیلیکونی است که در داخل واژن قرار داده می‌شود تا دیواره‌ی واژن را نگه داشته و مثانه را در جای خود نگه دارد. این وسایل در اشکال و ابعاد مختلفی هستند. پزشک با بررسی گزینه‌های مختلف راحت‌ترین شیاف را بری زن انتخاب می‌کند.
 

جراحی

ممکن است پزشک برای ترمیم دیواره واژن و تغییر موقعیت مثانه به محل طبیعی خود، عمل جراحی را توصیه کند. شایع‌ترین روش اصلاح افتادگی مثانه، اصلاح دیواره قدامی واژن (یا کولپورافی قدامی) است.

جراح برشی را در دیواره‌ی واژن زن ایجاد می‌کند و مشکل آن را با تا کردن و دوختن بافت نگهدارنده‌ی اضافه بین واژن و مثانه، اصلاح می‌کند. این امر باعث سفت شدن لایه‌های بافتی که اندام‌ها را از هم جدا می‌کند شده و در نتیجه تکیه‌گاهی برای مثانه فراهم می‌شود.

جراحی که در زمینه مجرای ادرار یا سیستم تولید مثل زنان تخصص دارد، عمل اصلاح دیواره قدامی واژن را در یک بیمارستان انجام می‌دهد. زن تحت بی‌حسی موضعی یا بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. ممکن است نیاز به یک شب بستری در بیمارستان باشد. دوره بهبودی نیز بین چهار تا شش هفته طول می‌کشد.4

پینوشتها
1.www.doctoreto.com
2.www.chetor.com
3.www.beytoote.com
4.www.drnamdari.com